Роза Отунбаева: Мурдагы президенттер менен премьер-министрлер статуя болуп калууга тийиш эмес
June 13, 2019, 06:00
Алматыда Казакстанда жана Борбордук Азияда жарандык коомду өнүктүрүү боюнча кырдаалды талкуулашты
Шейшембиде, 11-июнда, Алматыда «Өнүгүү тарыхтары: ичтен көз караш» деген онунчу эл аралык конференция старт алды. Конференцияны уюштуруучу – жарандык коомду өнүктүрүүнүн «АРГО» ассоциациясы. Анын аткаруучу директору Джамиля Асанова конференциянын максаты – өткөндөгү жана келечектеги муундардын ортосундагы диалогду түзүү деп белгиледи. Конференцияга 250дөн ашык адам – мамлекеттик органдардын өкүлдөрү, жергиликтүү жамааттардын эл аралык уюмдардын, бизнестин лидерлери, Борбордук Азиянын, КМШнын, Европанын 15 өлкөсүнүн жана АКШнын илимпоздору катышып жатат.
Жазуучу жана коомдук ишмер Олжас Сулейменов, ошондой эле Кыргызстандын экс-президенти Роза Отунбаева иш-чаранын атайын меймандары болуп калды. Алардын сүйлөгөн сөздөрү эң көрүнүктүүлөрдүн бири болуп калды.
- Биздин өлкөлөрүбүз активдүү жарандык коомду куруу жагынан дүйнөдөн артта калууга тийиш эмес. Коомдун маселелерин жана көйгөйлөрүн биз өтө кунт коюу менен изилдөөгө, анын ичинде университеттерде изилдөөгө тийишпиз. Гендердик саясат маселелери боюнча да, миграция маселеси боюнча да бизде адистерди даярдоо боюнча курстар жок болгону мени өкүндүрөт. Чет өлкөлүк уюмдар тарабынан жардам бар, бирок ал жетишсиз, - деп белгиледи Роза Отунбаева.
Ошондой эле Отунбаева постпрезиденттик институтту өнүктүрүү канчалык маанилүү экендиги жөнүндө кеп кылды.
- Мен Мадрид клубуна кирем, анда ар түрдүү өлкөлөрдүн 100дөн ашык мурдагы жетекчилери турат, алар демократиялык жол менен шайланган. Билл Клинтон бул клубдун ардактуу төрагасы болуп саналат. Мурдагы СССРдин республикаларынан анда азырынча мен жана Михаил Горбачёв экөөбүз турабыз. Мурдагы президенттер менен премьер-министрлер статуя болуп калууга тийиш эмес. Алар жогорку кызматта турган учурда ишке ашыра албай калган нерселерин аягына чейин чыгара алат. Эгерде идеялар жана мүмкүнчүлүктөр бар болсо, анда аларды ишке ашыруу керек, - деп эске салды Отунбаева.
Кыргызстандын Экс-президенти бийликти демократиялык жол менен өткөрүп берүү жагындагы абалды чагылдырган кызыктуу кырдаалды мисал келтирди.
- Мен Суданда туулган британдык миллиардер Ибрагим Мону көп эске түшүрөм, ал өзүнүн алдына Африканы демократиялык өнүктүрүү боюнча милдетти койгон. 2007-жылы ал 5 млн доллардан турган стипендияны негиздеген, континенттин өз кызмат ордунан өз учурунда кетип жана коомдук иш менен алектенүүнү уланта турган президенттерине берүүнү пландаштырып жатат. Мо көпкө чейин ылайыктуу талапкерди таба алган эмес. Бирок кантсе да биринчи сыйлык беш жыл өткөндөн кийин гана Мозамбиктин мурдагы президенти Жоаким Чиссаного тапшырылган. Ырас, андан бери, менин билишимче, аны башка эч ким алган эмес. Кыязы, өтө каалагандар жок экен (залда күлкү), - деп айтты Роза Отунбаева.
Казакстан Республикасынын Маданият жана спорт министрлигинин алдындагы ЮНЕСКОнун эгидасы астындагы Маданияттарды жакындаштыруу борборунун директору Олжас Сулейменов мыкты мамлекет жарандык коомдун катышуусу менен гана курулушу мүмкүн деген пикирге кошулду.
- Демократия деген эмне? Бул бийликтин жана коомдун өз ара көзкарандылыгы. Алар кызматташууга тийиш. Тилекке каршы, азырынча коомдун бийликке көзкарандылыгын, шайлоочунун ал өзүн шайлагандарга көзкарандылыгын көрүп жатабыз. Мен ишенем, адамдар коомдук турмушта активдүү болгон учурда гана өлкөбүз бакубат болот, - деп билдирди конференциянын катышуучуларына карата саламдашуу сөзүндө Олжас Омарович.
Эл аралык форум 13-июнга чейин уланат. Борбордук Азиянын жарандык коомунун өкүлдөрү үчүн жападан жалгыз сыйлыкты – Amazing People Prize сыйлыгын тапшыруу кульминация болуп калат. Быйылкы жылы конкурска 80ден ашык арыз берилген, мыктылары ачык добуш берүү менен тандап алынган, ага 6 000ден ашык адам катышты.
